ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރު – 1
ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރަކީ ކޮބައިކަމާއި އެކަމުގެ ސަބަބާއި އަދި އެކަމުގެ ހައްލުގެ މައްޗަށް ބަލައިލުން! ’ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރު‘ މިއީ މިހާރު ވަރަށް ގިނައިން އިވޭ އިބާރާތެކެވެ. ’ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރު‘ މުޖުތަމައުގައި ފެތުރޭ ވާހަކައެވެ. ’ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރު’ގެ ނުރައްކާތެރިކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ރާއްޖެއިން ބޭރުގައި، ބައެއް މުސްލިމު ގައުމުތަކުގައި، ކުރެވޭ ހަނގުރާމަތަކުގައި ބައިވެރިވުމަށް ’ދީނީ ހަރުކަށި ފިކުރު’ގެ މީހުން ދާކަމުގެ ވާހަކައެވެ. ރާއްޖޭގައްޔާއި އަދި ރާއްޖޭން ބޭރުގައި ވެސް، މީހުން މެރުމާއި ފޭރުމާއި ވައްކަންކުރުމާއި މިފަދަ […]
އިބިލީހާއި ކުށްވެރި މުޖުރިމު
ކުށުގެ އިލްޒާމުތައް އޭނާގެ ބޮލުގައި އެޅިފައިވާ އެ މީހާ، އެނދުމަތީ އޮށޯވެލައިގެން އޮތެވެ. އޭނާގެ ކުށުގެ ހަޔާތުގެ މައްޗަށް ފިކުރުކޮށްލަ ކޮށްލައެވެ. އެތައް އެތައް އަހަރު ދުވަހުގެ ދިގު ހުކުމެއް އޭނާގެ މައްޗަށް އަތުވެދާނެތީ އެކަމުގެ ފިކުރުގައެވެ. އެކަނި އިނދެ، ކަންކަމާ ފިކުރު ކޮށްލާނޭ ވަގުތު މިރޭ އެބަ އޮތެވެ. އޭނާ ހިތާ ހިތާ ބުންޏެވެ. އިތުރު ކުށަކަށް އަރައިގަންނަށް މިރޭ ބޭރަށް ދިޔުން ބުއްދިވެރި ނޫންވީމައެވެ. ކޮންމެ އަކަސް، އޭނާގެ ކުށުގެ މާޒީ އޭނާ ހަނދާންކޮށްލިއެވެ. […]
އާ މުހާވިރާ ބަހަކާއި އޭގެ މާނަ: ސީނު ތާކިހާ އެޅުން : ހަގީގަތް އޮޅުވާލަން އުޅުން
އަނެއްކާވެސް ބަހަކާ ބެހޭ ވާހަކައެކެވެ. އަލަށް ދިވެހި ބަހަށް އިތުރުކުރެވިދާނޭ މުހާވިރާ ބަހެކެވެ. މިބަހުގެ މާނައިގެ ތަފްސީލު ހުށަހަޅާލުމުގެ ކުރިން، މުހާވިރާ ބަހާ ބެހޭ ގޮތުން އެއްޗެއް ބުނެލަން ޖެހެއެވެ. މުހާވިރާ ބަހަކީ އޭގެ، މިސާލު ބަހާއި ހަރުބަސް ފަދައިން ވާހަކަ ދައްކައި ލިޔެއުޅުމުގައި ބޭނުން ކުރާ އަދަބިއްޔާތުގެ ތެރޭގައި ހިމެނޭ އިބާރާތެކެވެ. ހަރުބަހާއި މިސާލު ބަސް، އޭގެ ބޭރު ފުށުގެ މާނައަށް ބަލައި، އެއިން ގަސްދުކުރެވޭ މާނަ އެނގިގަނެވެއެވެ. މިސާލަކަށް ފުރިފައި ހުރި އެއްޗެއް ގުޑުގުޑެއް […]
އިބާރާތެއްގެ މާނަ: ’ކްރޮކޮޑައިލް ޓިއާރސް‘ ނުވަތަ ’ކިނބޫގެ ކަރުނައެޅުން‘
’ކްރޮކޮޑައިލް‘ ނުވަތަ ކިނބުލަކީ، އާންމު ގޮތެއްގައި، ކޯރު ކޯރުގައި އުޅޭ ’ފިރުކޭ ޖަނަވަރުންގެ‘ އާއިލާގެ ބިޔަ ބޮޑު ނުރައްކާތެރި ޖަނަވާރެކެވެ. ބޮޑުވެފައިވާ ކިނބުލެއްގެ ދިގުމިނުގައި، ގާތްގަނޑަކަށް 12އާއި 20 ފޫޓު ހުރެއެވެ. ބޮޑޭ ބުނެވެނީ މިހެންވީމައެވެ. ކިނބުލަކީ އިންސާނުންނާ ހަމަލާދީ އިންސާނުން އޭގެ ޝިކާރައަކަށް ހަދާލާ އެއްޗަކަށްވާތީ ކިނބޫ ނުރައްކާވަނީއެވެ އެންމެންހެން، ދަންނަފަދައިން، އިނގިރޭސި ބަހުގައި، މުހާވިރާ ބަހެއްގެ ގޮތުގައި ’ކްރޮކޮޑައިލް ޓިއާރސް‘ ނުވަތަ ’ކިނބޫގެ ކަރުނަ‘ މި އިބާރާތް ބޭނުންކުރެވެއެވެ. ފުރަތަމަ ސުއާލަކީ މިއީ ހަގީގަތެއް […]
ތާރީޚުން ފިލާވަޅެއް: ފަނޑިޔާރު ރާމާމަކުނުގެ އިންސާފަށް ބިރުވެތިވުން – 3
ނޫންނަމަ، ކޯޅި، އަރާރުންވެ އުޅުނު ދެބުޅަލުގެ ބޯކިބާ މަކުނު ފަނޑިޔާރު، ކައި ދިރުވާލި ފަދައިން، އިންޑިޔާގެ އަނގަޔަށް ރާއްޖެލައި ’ދިރުވާނުލައި‘ އޮވެފާނެ ބާވައޭ ވެސް ހިތަށް އަރައެވެ. ސިއްކިމް ވެސް އިންޑިޔާގެ އަނގަޔަށް ލައި ދިރުވާލައި އިންޑިޔާގެ ބަޔަކަށް ހަދާލި ފަދައިންނެވެ. މިވާހަކަތައް ދެއްކުމުން، ބައެއް މީހުން ބުނާ ވާހަކައެއް އޮވެއެވެ. ’އިންޑިޔާ ބޭނުމިއްޔާ ރާއްޖެ ހިފާފާނެއެވެ‘. މިއީ ޚުދު، ’އަޅުގަނޑުމެންގެ ގާބިލު ދުރު ފެންނަ‘ ދިފާއީ ވަޒީރުގެ ވެސް ހިކުމަތުން ފުރިގެންވީ ބަސްފުޅެވެ. މިމަގާމުގައި ފާހަގަކޮށްލަން […]
ތާރީޚުން ފިލާވަޅެއް: ފަނޑިޔާރު ރާމާމަކުނުގެ އިންސާފަށް ބިރުވެތިވުން -2
މިފަދަ އަނެއް މިސާލަކީ އިރާގެވެ. 2003ގައި އިރާގުގެ ބައެއް ސިޔާސީ ’ބުޅާތައް’، ރައީސް ސައްދާމު ހުސައިން ވެރިކަމުން ދުރުކުރުމަށްޓަކައި، އެމެރިކާއަށް ދައުވަތުދީ، އެކަމުގެ ސަބަބުން، އިރާގަށް އަރައިގަނެ، އިރާގު ބައިބައިކޮށް ހަލާކުކޮށްލުމުގެ ފުރުސަތު އެމެރިކާއަށް ލިބުނެވެ. މިކަމުގެ ނަތީޖާ، މިއަދު، ފެންނަން އެ އޮތީއެވެ. މުއްސަނދި ގައުމެއްގެ މުއްސަނދިކަން ގެއްލި، ބައިބައިވެ، ތަން އެއޮތީ ފުނޑުފުނޑުވެ، ހަލާކުވެފައެވެ. ސިޔާސީ ކޯޅުންތަކާއި ދާޚިލާ މައްސަލަތަކުގެ ތެރެއަށް ’މަކުނު ފަނޑިޔާރު މަނިކުފާނުން‘ ވެއްދުމުގެ ނަތީޖާއެވެ. ދެން އިތުރު މިސާލެއްގެ ގޮތުގައި […]
ތާރީޚުން ފިލާވަޅެއް: ފަނޑިޔާރު ރާމާމަކުނުގެ އިންސާފަށް ބިރުވެތިވުން
ރާމާމަކުނުގެ އިންސާފުގެ ވާހަކައަކީ އަޅުގަނޑުމެން މަޖީދިއްޔާ އިސްކޫލުގެ ދަށުކިލާސްތަކުގައި ކިޔަވަން އުޅުނު އިރު، ދިވެހި ކިޔަވަން ބޭނުންކުރި ’ކިޔުމުގެ ފޮތެއް’ކަމުގައިވާ ކުޑަކުދިންގެ ބަގީޗާގައި އޮންނަ ވާހަކައެކެވެ. މިވާހަކައަށް ދެވިފައި އޮތް ނަމަކީ ’ދެ ބުޅަލުގެ އަރާރުން‘ މިއެވެ. މިފަހަރުގެ ތާރީޚީ ފިލާވަޅު ގުޅެނީ މިވާހަކައާއެވެ. އެންމެ ފުރަތަމަ ވާހަކައިގެ ޚުލާސާއެއް ލިޔެލާނަމަވެ. އެއްދުވަހަކު ދެ ބުޅާވެގެން، ކޮންމެވެސް ތަނަކުން، ބޯކިބަލެއް ނެގިއެވެ. ދެން، ދެބުޅަލުގެ މެދުގައި ބޯކިބާ ބެހުމުގެ މައްސަލަ ޖެހިއްޖެއެވެ. އެއް ބުޅާ، ބޯކިބާ ފަޅާލައި […]
ރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަހުން ’ސަލާމީ ޓެކްޓިކް’ގެ އުކުޅު
’ސަލާމީ ޓެކްޓިކް‘ މި އިބާރާތަކީ ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ ނިމި، އިރުމަތީ ޔޫރަޕުގެ ގައުމުތައް ސޯވިއެޓް ޔުނިއަންގެ ނުފޫޒުގެ ދަށަށް ގެނައީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކުރައްވަމުން ހަންގެރީގެ ކޮމިއުނިސްޓު ލީޑަރަކު ކަމުގައިވާ ރައޯސްކީ ބޭނުންކުރެއްވި އިބާރާތެކެވެ. އާދެ، އިރުމަތީ ޔޫރަޕުގެ ގައުމުތަކުގައި ކޮމިއުނިސްޓުންނާ އިދިކޮޅު ސިޔާސީވެރިންނާއި ސިޔާސީ ޕާރޓީތައް، މަޑުމަޑުން، ދުރުކޮށް މުޅި ގައުމު ކޮމިޔުނިސްޓުންގެ އަތްދަށަށް އަންނަ ގޮތް ސޯވިއެޓުން ހެދީ ކިހިނެއްކަން ބަޔާންކުރައްވަމުން ބޭނުންކުރެއްވި އިބާރާތެކެވެ. 1945ގައި ދެވަނަ ބޮޑުހަނގުރާމަ، ނިމުމަކަށް އައިއިރު، އިރުމަތީ ޔޫރަޕުގެ […]
ބޮނޑު ނިގުލާ ބެހޭ ވާހަކައެއް
ބޮނޑަކީ ރާއްޖޭގައި އުޅޭ ކުޑަ ވަރެއްގެ ޖަނަވާރެކެވެ. އިހުގައި، މާލޭގެ ގޭގޭގައި ގޯއްޗާއި ގަސްގަސް ހުރިއިރު، މާލެއިން ވެސް ވަރަށް ގިނައިން ފެންނަ ޖަނަވާރެކެވެ. އެދުވަސްވަރު ގޭގޭގެ ގޯތިތެރޭ ގަސްތަކުތެރޭގައި ބޮނޑު އުޅެއެވެ. ނަރުން، ދުނި ތައްޔާރުކޮށް، ފަޅޯ އޮނުން ހޮޅު ލޮންސި ހަދައި، އޭގެ ތެރެއިން ނަރުދުނި ފޮނުވައި، ބޮނޑު ’ޝިކާރަކުރުމަކީ‘ އެ ދުވަސްވަރު، މުނިފޫހިފިލުވަން ކުދީން ކޮށްއުޅުނު ކަމެވެ. ދިވެހި ބައެއް މުހާވިރާ ބަސް، ދިވެހި މާހައުލާ ގުޅިފައިވާ މިފަދަ އާންމު އެއްޗިއްސަށް އިޝާރަތްކޮށް […]
ޖާދުލުގެ ގޮނޑި
’ޖާދުލުގެ ގޮނޑި’، މިއީ އިހު ޒަމާނުގެ ފުލޯކު ވާހަކަތައް ފަދަ، އޭގައި އެއް ވެސް ހަގީގަތެއް ނެތް، ވާހަކައެކެވެ. މިވާހަކައަކީ މުނިފޫހިފިލުވުމުގެ ގޮތުން ކިޔައި އަދި ކިޔައިދެވޭ ވާހަކައެކެވެ. މިފަދަ ވާހަކަތައް އެކި ބަސްބަހުގެ އަދަބިއްޔާތުގެ ތެރޭގައި ހިމެނިފައިވެއެވެ. ’އެއިސޮޕްގެ ފޭބްލްސް’އާއި ’ކަލީލާ ވަ ދިމްނާ’އާއި އަދި އަޅުގަނޑުމެން ކިޔައި އުޅޭ ’އަލިފުލައިލާ ވާހަކަ‘ ފަދަ ވާހަކަތަކެވެ. ބުނެވޭ ގޮތުގައި އެއިސޮޕްއަކީ މީލާދުގެ ކުރިން ހަތް ވަނަ ގަރުނުގައި ޔޫނާނުގައި އުޅުނު ވާހަކަ ކިޔައިދޭ އަޅެކެވެ. އޭނާގެ […]
