ޕްރެސް ޓީ ވީ ޔުނައިޓެޑް ކިންގްޑަމް                                              

މިދިޔަ ބުދަދުވަހު ގަތަރުގެ އަމީރު ޝްއިޚް ތަމީމް ބިން ހަމަދު އަލް ސާނީ އިރާނަށް ކުރެއްވި ޒިޔާރަތުގައި ޕާރޝިއަން ގަލްފުގެ އަޑިން ކޮނެގެން އެ ގައުމުގެ އެންމެ އުތުރު ކޮޅުން ފެށިގެން އީރާނުގެ ދައްޔާރަށް ޓަނެލް އެއް ތައްޔާރުކުރުމުގެ ވިސްނުންފުޅު އަނެއްކާވެސް އާ ކުރައްވައިފިއެވެ.

މިފަދަ ޓަނެލެއްގެ ވަސީލަތުން  ޕާރޝިއަން ގަލްފުން ވެސްޓް އޭޝިޔާއާއި ކެސްޕިއަން ސީ އަދި މެޑިޓެރޭނިއަން ސީ އަށް ވަރަށް ފަސޭހައިން ގުޅުވާ ދޭނެއެވެ. ދުނިޔޭގެ އެންމެ ދިގު ކަމަށް ބެލެވޭނެ މި ޓަނެލްގެ ވިސްނުންފުޅު އެންމެ ފުރަތަމަ ހާމަކުރައްވާފައިވަނީ އީރާނުގެ ކުރީގެ ރައީސް އިބްރާހިމް ރައީސީ 2022 ވަނަ އަހަރު ގަތަރަށް ކުރެއްވި ޒިޔާރަތުގައެވެ. އޭރު އެކަންގޮސްފައިއޮތީ ގަތަރާއި އީރާނުގެ ޖޮއިންޓް ކޮމިޓީ އަކުން އެ މަޝްރޫއު ދިރާސާ ކުރުމަށްފަހު ކުރިއަށް ގެންދާ ގޮތަށެވެ. މި ޓަނެލްގެ ދިގުމިނުގައި 190 ކިލޯ މީޓަރ ހުންނާނެކަމަށް ލަފާކުރެވެއެވެ.

މިއީ މި ވަގުތު ދުނިޔޭގައި ހުރި އެންމެ ދިގު ޓަނެލް ޗައިނާގެ ޗެންގްޑޫ މެޓްރޯ އަށްވުރެން ތިންގުނަ ދިގު ޓަނެލް އަކަށް ވާނެއެވެ. ޗައިނާގެ ޓަނެލްގެ ދިގުމިނަކީ 68 ކިލޯ މީޓަރެވެ. އަދި 1988 ން 1994 އާ ދެމެދު ފަރަންސޭސި ވިލާތާއި އިނގިރޭސި ވިލާތް ކަނޑުއަޑިން ގުޅުވާލުމަށް ގާއިމްކޮށްފައިވާ 38 ކިލޯ މީޓަރުގެ ޓަނެލްއަށްވުރެން ފަސްގުނަ ދިގު ޓަނެލް އަކަށް ވާނެއެވެ.                                  

ގަތަރުގެ އަމީރު އީރާނަށް ކުރެއްވި މި ދަތުރުފުޅުގައި އީރާނުގެ ސުޕްރީމް ލީޑަރ އާޔަތު ﷲ އަލީ ޚާމަނާއި އާއި ބައްދަލު ކުރައްވައި އެ މަޝްރޫއައިގެން ވަރަށް އަވަހަށް ކުރިއަށް ވަޑައިގަންނަވާނެކަން ޔަގީންކޮށް އެރުވުމުން ގަތަރުން އެ މަޝްރޫއަށް ދީފައިވާ މުހިންމުކަން ފާހަގަ ކުރެވެއެވެ.  ފަރަންސޭސި ވިލާތާއި އިނގިރޭސި ވިލާތް ގުޅުވާދޭ މި ޓަނެލްއަކީ ދުނިޔޭގައި މިހާތަނަށް ހިންގުނު މިބާވަތުގެ އެންމެ އަގުބޮޑު މަޝްރޫއެވެ. އެއީ 21 ބިލިއަން އެމެރިކާ ޑޮލަރެވެ.                                                     

ގަތަރުގެ ލީޑަރޝިޕަށް މި ޓަނެލް އަކީ ވަރަށް މުހިންމު މަޝްރޫއެކެވެ. މިހާރުގެ ހާލަތުގައި ދުނިޔޭގެ ބާޒާރަށް ގަތަރުން ނިކުމެވެން އޮތީ ސައޫދީ އެރޭބިއާގެ ތެރެއިންނެވެ. އީރާނާއެކު މި މަޝްރޫއު ކާމިޔާބު ކުރެވުމުން ޔުރޭޝިއާގެ ބާޒާރަށް ގަތަރުން ފަސޭހަކަމާއެކު ނިކުމެވޭނެއެވެ.                              

2017 ވަނައަހަރު ގަތަރުގެ އަލްޖަޒީރާ ޓީ ވީ ޗެނަލްގެ ނުފޫޒު ބޭނުންކޮށްގެން މިސްރުގެ އިސްލާމިކް ބްރަދަރހޫޑް އަށް ސަޕޯރޓް ކުރުމުގެ ތުހުމަތުގައި ސައޫދީގެ ނުރުހުމާ ކުރިމަތިލާންޖެހުނު މައްސަލާގައި ގަތަރުގެ ދިފާއުގައި ނިކުތީ ތުރުކީއާއި އަދި ރަޝިޔާގެ ބައިވެރިވުމާއެކު އީރާނުންނެވެ. އެ ދުވަސްވަރު ގަތަރަށް ބޭނުންވާ ކާބޯތަކެތި ކަނޑުމަގުން ފޯރުލޮށްދިނީވެސް އީރާނުންނެވެ. އަދި ވައިގެ މަގުން ކާބޯތަކެތި އުފުލާދިނީ ތުރުކީންނެވެ. އަދި ފަހުން އީރާނާއެކު ވެވުނު އެއްބަސްވުމެއްގެ ދަށުން އީރާނުގެ ތެރެއިން ތުރުކީން ގަތަރަށް އެއްގަމު މަގުން ކާބޯތަކެތި ފޮނުވޭނެ މަގު ހަމަޖެހިގެން ދިޔައެވެ.                                        

ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ގޭސް ފީލްޑް ނޯތު ފީލްޑް އާއި އީރާނުގެ ސައުތު ޕާރސް އަކީ ގަތަރާއި އީރާނުން ހިއްސާކުރާ ގޭސް ފީލްޑެކެވެ. އަދި ރަޝިޔާ ސަރުކާރުގެ އޮއިލް ކޮމްޕެނީ ރޮސްނެޓްގެ ވިހި އިން ސައްތަ ހިއްސާދާރަކީވެސް ގަތަރެވެ. ގަތަރަކީ ރަޝިޔާގެ އެންމެ ބޮޑު ފޮރިން އިންވެސްޓަރެވެ. މިއީ ޓަނެލް މަޝްރޫއު ގަތަރަށް މުހިންމު ވާ ސަބަބުތަކެވެ.  މީގެ އިތުރުން އެ ޓެނަލް މަޝްރޫއަކީ އެ ސަރަހައްދުގެ ވިޔަފާރި ގުޅުވައިދޭ ސެންޓަރަކަށް ވެސް ވެގެން ދާނެއެވެ. ޓަނެލްގެ މަޝްރޫއަކީ ގަލްފްގެ ގައުމުތަކާއެކު އީރާނުން ސިޔާސީ އަދި އިގްތިސާދީ ގުޅުން ބަދަހި ކުރުމުގެ ތަސައްވުރު ތެރޭގައި ހިމެނޭކަމެއްވެސް މެއެވެ.                   

ސައޫދީ އެރޭބިޔާއާއި އީރާނުގެ ޒަމާންވީ ދުޝްމަނީވެސް މިހާރު އަންނަނީ ރަނގަޅުވަމުންނެވެ. ސައޫދީ އެރޭބިޔާއާއި އީރާނަކީ ބިމުގެ ގޮތުން ސަރަހައްދުގެ އެންމެ ބޮޑު ދެ ގައުމުކަމަށްވެފައި ބޮޑު ދެ ބާރުވެސް މެއެވެ. އަދި ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބިޔަ ތެލުގެ ރިޒާވް ވެސް ލިބިފައިވަނީ އެ 2 ގައުމަށެވެ. ދެ ގައުމުގެ އެއްބައިވަންތަކަމާއި ވިޔަފާރިއާއި އިގްތިސާދީ ގުޅުން ކުރިއަށް އޮތް ޒަމާންތަކަށް ގެންދިއުމަށްޓަކައި ގުޅުވާލަދޭނެ ފާލަމަކީ އެއްވިސްނުމެއްގައި ކުރިއަށްދިއުންކަން 2 ގައުމުންވެސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. ސައޫދީ އެރޭބިޔާއާއި އީރާނާއި އަދި ގަތަރުން އެއްވިސްނުމެއްގައި ކުރިއަށް ދިއުމަކީ 3 ގައުމުގެ ކުރިއެރުމަށްޓަކައި އެންމެބޮޑަށްއަމާޒު ކުރަންޖެހިފައިވާ ލަނޑުދަނޑި ކަމުގައިވެސް ގަބޫލުކުރަން ޖެހޭނެއެވެ.                                     

މި މަޝްރޫއަކީ އީރާނާއެކު ގުޅުން ދެމެހެއްޓުމަށްޓަކައި އަރަބި ގައުމުތަކުން ސިޔާސީގޮތުން އަޅާ ފިޔަވަޅެއް ކަމަށާއި އަދި މެދުއިރުމަތީގައި އިތުބާރު ގެއްލެމުންދާ އެމެރިކާގެ ސެކިއުރިޓީ ކޮމިޓްމެންޓް އާއި ބާރުގަދަކުރަމުންގެންދާ ރަޝިޔާގެ ނުފޫޒުވެސް ހާމަވެގެންދާ ފިޔަވަޅެއްކަމަށް ބެލެވެއެވެ.                

މި ޓަނެލް މަޝްރޫއުގެ ސަބަބުން އީރާނަށް އެފްރިކާއާއި މެޑިޓެރޭނިއަންކަނޑު ގެ ގައުމުތަކާއި އަދި ޔޫރަޕްގެ މާރކެޓްތަކަށް މަގު ހުޅުވިގެންދާނެއެވެ. ހަމަ އެފަދައިނަ ސައޫދީ އެރޭބިޔާއަށް މަރުކަޒީ އޭޝިއާއާއި ރަޝިޔާ އަދި ޗައިނާގެ ބާޒާރު ހުޅުވިގެންދާނެއެވެ.                                                

ގަތަރު-އިރާން ޓަނެލްގެ ސަބަބުން ގަތަރަކީ ދުނިޔޭގެ އިގްތިސާދުގެ ވަރަށް މުހިންމު ކުޅުންތެރިއަކަށް ވުމުގެ އިތުރުން ގަތަރާއި އީރާނުގެ ސެކިއުރިޓީއަށް އެޅިގެންދާ ހަރުދަނާ ފިޔަވަޅަކަށްވެސް ވެގެންދާނެއެވެ.