ހަމާސްގެ ލީޑަރު އިސްމާއީލް ހަނިއްޔާ ޝަހީދުކޮށްލުމުން އޭނާގެ މައްޗަށް ރާއްޖޭގައި ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމާ ގުޅޭ މައްސަލަ “ސިޔާސީ މައްސަލަ“ އަކަށް ހަދަން ބައެއް ފަަރާތްތަކުން މަސައްކަތް ކުރަމުން އެބަދެއެވެ.

ހަމާސްގެ ލީޑަރު އިސްމާއީލް ހަނިއްޔާ ޝަހީދުކޮށްލުމުން އޭނާގެ މައްޗަށް ރާއްޖޭގައި ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރަން ބޭނުން އިމާމަކަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮތްކަން އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީން ވަނީ އަންގާފައެވެ. އެގޮތުން ބައެއް މިސްކިތްތަކުގައި ކަށުނަމާދުކޮށްފައި ވެއެވެ.

ހަނިއްޔާގެ މައްސަލަ “ސިޔާސީ މައްސަލަ“ އަކަށް ހަދައި ފިތުނަ އުފައްދަން ބޮޑަށް މަސައްކަތް ކުރަމުންދަނީ އަދާލަތު ޕާޓީންނެވެ. އަދާލަތު ޕާޓީއަކީ ކުރިން ވެސް ނޫސްވެރިޔާ ރިޟްވާންގެ މައްސަލާގައި ފޭކް ޕްރިންޓްތަކެއް ހަދައިގެން “ކިތާބީ ހެކި“ ކަމަށް ބުނެ ކަރުން ހަން ދާ ވަރަށް ހަޅޭލެވި މީހުން ތިބި ޕާޓީއެކެވެ. މި ދެންނެވީ ޝައިޚް އިމްރާންގެ ވާހަކައެވެ. އަދި އެެއީ ފޭކް ޕްރިންޓްތަކެއް ވިދާޅުވި ޑރ. މުޙައްމަދު އިޔާޟްގެ ވާހަކައެވެ.

އަދާލަތު ޕާޓީގައި ކުރިން އެންމެ ގަދަޔަށް އަޑުއުފުލި އައްޝައިޚް ޢަލީ ޒައިދު ވިދާޅުވީ އަނިޔާވެރި އުދުވާނީ ޙަމަލާއެއްގައި އިސްމާޢީލް ހަނިއްޔާ ޝަހީދުކޮށްލެވުމުން ޚިދުމަތްތެރި އެ ބަތަލުގެ މައްޗަށް ރާއްޖޭގެ ހުރިހާ މިސްކިތްތަކުގައި ކަށުނަމާދުކުރެވުނުނަމަ ވަރަށް ރަނގަޅުވީސް ކަމަށެވެ. ބައެއް މިސްކިތްތަކުގައި ނުކުރެވޭ ކަމަށާއި “އަޅުގަނޑު ހުކުރަށް އެރި ހުޅުމާލޭ މިސްކިތުގައިވެސް ނުކުރޭ“ ކަމަށް އޭނާ ވިދާޅުވިއެވެ.

ޒައިދުގެބަސްފުޅުން ވެސް މިސްކިތްތަކުގައި ކަށުނަމާދު ކުރިކަން އެބަ ދޭހަވެއެވެ.

ނަމަވެސް ކަށުނާދު ކުރަން ބޭނުން އިމާމަކަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމުގެ ފުރުސަތު އޮތްކަން މިނިސްޓްރީން އަންގާފައިވާއިރު ކަށުނަމާދު ކުރުމާއި ނުކުރުމަކީ އިމާމުގެ އަތްމަތީގައި އޮތް ކަމެކެވެ.

ޣައިބަށް ކަށު ނަމާދުކުރުން:
 
ހަބަޝާގެ ރަސްގެފާނު، ނަޖާޝީ އަވަހާރަވި ދުވަހު ނަބިއްޔާ އެކަލޭގެފާނުގެ އަސްހާބުންނާއެކު ނުކުމެ ވަޑައިގަންނަވައި ނަޖާޝީ އަވަހާރަވި ޚަބަރު އެބޭކަލުންނަށް ދެއްވުމަށްފަހު ސަފުތައް ހައްދަވައިގެން ނަޖާޝީގެ މައްޗަށް އެބޭކަލުން ކަށުނަމާދު ކުރެއްވިކަން ސަހީހުލް ބުޚާރީއާއި ސަހީހުލް މުސްލިމުގައި ބަޔާންވެފައިވެއެވެ.

އެހެންކަމުން ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުމަކީ ޝަރުއުވެގެންވާ ކަމެއް ކަމަށް އިސްވެ މި ބުނި ހަދީސުން ދަލީލުކޮށްދޭ ކަމަށް އިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެއެވެ.

ހަނަފީ މަޒުހަބާއި މާލިކީ މަޒުހަބުގެ އިލްމުވެރިން ވިދާޅުވަނީ މިކަމަކީ ނަބިއްޔާއަށް ޚާއްސަވެގެންވާ ކަމެއް ކަމަށާއި އެހެން މީހުން ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން ޝަރުއުވެގެން ނުވާ ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް ޖުމްހޫރު އިލްމުވެރިން ވިދާޅުވެފައިވަނީ ދަލީލަކުން މެނުވީ ޚާއްސަކަން ސާބިތު ނުކުރެވޭނެ ކަމަށެވެ. އަދި ހަމައެހެންމެ އަސްލަކީ އުންމަތަށް އަމުރުވެވިގެންވަނީ ނަބިއްޔާއަށް ތަބާވުމަށެވެ. އެގޮތުން މި ބޭފުޅުންގެ އަރިހުގައި ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން ޝަރުއުވެގެންވެއެވެ.

މަރުވާ ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން ޝަރުއުވެގެންވޭތޯ ނުވަތަ ނޫންތޯ، މިއީ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުމަކީ ޝަރުއުވެގެންވާ ކަމެއްކަމުގައި ވިދާޅުވާ ބޭކަލުންގެ މެދުގައި ޚިލާފުވެފައިވާ ކަމެކެވެ. އެއިން ކޮންމެ ބޭކަލަކުވެސް ނަބިއްޔާ, ނަޖާޝީގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރެއްވިކަމުގެ ދަލީލުން ދަލީލު ނަންގަވައެވެ. އެގޮތުން ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރެވޭ ކަމަށް ވިދާޅުވާ އިލްމުވެރިންގެ މެދުގައި، އެކަން ކުރާނެ ގޮތާ މެދު ތިން ބަސްފުޅެއްވެއެވެ.

ފުރަތަމައީ މީހަކު މަރުވި ތަނުގައި އޭނާގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުރިކަމުގައިވިޔަސް، އެމީހެއްގެ ރަށް ނޫން ރަށެއްގައި މަރުވި ކޮންމެ މީހެއްގެ މައްޗަށްވެސް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. މިއީ ޝާފިއީ މަޒުހަބާއި ހަންބަލީ މަޛްހަބުގެ ޢިލްމުވެރިންގެ ޤައުލެވެ.

އެހެނަސް މިކަމާ ބެހޭގޮތުން އިބްނުލް ޤައްޔިމު ވިދާޅުވަނީ އެހެންތަނެއްގައި މަރުވާ ކޮންމެ މުސްލިމެއްގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދުކުރުމީ ނަބިއްޔާގެ ހިދާޔަތްކަމުގައި އަދި ސުންނަތްކަމުގައި ނުވެއެވެ. އެހެން ތަންތަނުގައި އުޅުއްވަނިކޮށް ވަރަށް ގިނަ މުސްލިމުންވަނީ މަރުވެފައެވެ. އެހެނަސް އެބައިމީހުންގެ މައްޗަށް އެކަލޭގެފާނު ކަށުނަމާދުނުކުރައްވާ ކަމަށެވެ.

 ދެވަނައީ ޢިލްމުވެރިންނާއި، މުޖާހިދުންނާއި، އެމީހެއްގެ މުދަލުން މީސްތަކުންނަށް މަންފާ ލިބިފައިވާ މުއްސަނދިންފަދަ، މުސްލިމުންނަށް އެމީހެއްގެ ފަރާތުން ފައިދާ ކޮށްފައިފާ މީހުންގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. އިމާމު އަޙްމަދުގެ އަރިހުން ރިވާކުރައްވާފައިވާ މި ޤައުލު, އައްޝައިޚް އައްސަޢުދީ އިޚްތިޔާރު ކުރައްވާފައިވެއެވެ. ސައުދީ ޢަރަބިއްޔާގެ ފަތުވާދޭ ދާއިމީ ކޮމިޓީން ފަތުވާ ދެއްވާފައިވަނީ ވެސް މިފަދައިންނެވެ.

ތިންވަނައީ އެމީހަކު މަރުވި ތަނުގައި އޭނާގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކޮށްފައިނުވާނަމަ އޭނާގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުން ޝަރުޢުވެގެންވެއެވެ. ފަހެ، އޭނާގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދުކޮށްފައިވާނަމަ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުން ޝަރުޢުވެގެންނުވެއެވެ. މިއީ އިމާމް އަޙްމަދުގެ އަރިހުން ރިވާކުއްވާފައިވާ އެހެން ރިވާޔަތެކެވެ. ޝައިޚުލް އިސްލާމް އިބްނު ތައިމިއްޔާއާއި އެކަލޭގެފާނުގެ ދަރިވަރު އިބްނުލް ޤައްޔިމް އިޚްތިޔާރުކުއްވާފައިވަނީ މި ޤައުލެވެ. އަދި ފަހުން ވަޑައިގެންނެވި ޢިލްމުވެރިންގެ ތެރެއިން އައްޝައިޚް އިބްނު ޢުޘައިމީންވެސް މި ޤައުލަށް ބުރަވެވަޑައިގަންނަވައެވެ.

އެހެންކަމުން މި މައްސަލާގެ ޚުލާސާއަކީ ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުމަކީ ޝަރުއުވެގެންވާ ކަމެކެވެ. ނަބިއްޔާ އާއި އެކަލޭގެފާނުގެ އަޞްޙާބުން ނަޖާޝީގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުރެއްވި ކަމެވެ. އަދި އެއީ ނަބިއްޔާ އަށް ޚާއްސަވެގެންވާ ކަމެއް ކަމުގެ ދަލީލެއް ނެތެވެ.

މިކަމުގައި އިޚްތިޔާރުކުރެވޭ ދެބަސްފުޅެއް ވެއެވެ. ފުރަތަމައީ އެމީހެއްގެ މައްޗަށް ކަށުނަމާދު ކުރެވިފައިނުވާ މީހެއްގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުމެވެ. ދެވަނައީ އެމީހެއްގެ ފަރާތުން މުސްލިމުންނަށް ފައިދާ ލިބިފައިވާ މީހުންގެ މައްޗަށް ޣައިބަށް ކަށުނަމާދުކުރުމެވެ. އެއީ އެމީހެއްގެ ޢިލްމުން މީސްތަކުންނަށް ފައިދާ ކޮށްފައިވާ ޢިލްމުވެރިންނާއި، އެމީހެއްގެ މުދަލުން މީސްތަކުންނަށް ފައިދާކޮށްފައިވާ މުއްސަނދިންނާއި، އެމީހެއްގެ ޖިހާދުން މީސްތަކުންނަށް ފައިދާކޮށްފައިވާ މުޖާހިދުންފަދަ މީހުންނަށެވެ.

ރިފަރެންސް: ދި ސަލަފިއްޔާ/ޣައިބަށް ކަށުނަމާދު ކުރުން/23 މެއި 2018.