ކޯލިޝަން ސަރުކާރުތަކުން ދައުލަތުގެ ޒިންމާތަކާއި ހަވާލުވާ ހިސާބުން ވަޒީރުންގެ މަގާމުތަކާއި ސަރުކާރުން ހިންގާ އެކި އެކި ވުޒާރާތަކުގެ ބޮޑެތި މަގާމުތައް ކޯލިޝަނުގައި ހިމެނޭ ޕާޓީތަކުގެ މެދުގައި ބަހައިލާ ތަން 2008 ވަނަ އަހަރުގެ އިންތިޚާބަށްފަހު އައި ކޮންމެ ސަރުކާރަކުން ވެސް ވާނީ ފެނިފައެވެ.

އިންތިޚާބުގެ ކުރީންނާއި ފަހުން ވެސް އެއް ޕާޓީއަށްވުރެ އަނެއް ޕާޓީ މޮޅުކަމާއި، އެމީހުންގެ ހައިބަތު އަނެއް ޕާޓީއަށްވުރެ މަތިކަން ދެއްކުމަށް މެދުނުކެނޑި މަސައްކަތްކުރެއެވެ. މިސާލަކަށް، އިސްލާމިކް މިނިސްޓްރީއިން އިކޮނޮމިކް މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން ކަމެއް ފާސްނުކުރެވިގެން އުޅޭތަނާއި، ހޯމް މިނިސްޓްރީއިން ފޮރިން މިނިސްޓްރީގެ ފަރާތުން ހޯދަންޖެހޭ ހުއްދައެއް ނުލިބިގެން އުޅެން ޖެހޭތަން ވެސް އާދެއެވެ. އެހެން ކޯލިޝަން ޕާޓީއެއްގެ މެންބަރަކު އިސްވެ ހުންނަ ވުޒާރާއަކުން އަންނަ ކަންކަން މިނިސްޓަރުގެ ހުއްދައާއި ނުލައި ފާސްނުކުރުމަށް މުވައްޒަފުންނަށް އަންގައެވެ.

ވުޒާރާތަކާއި ދައުލަތުގެ ކުންފުނިތައް މިފަދަ އުސޫލުތަކާއި ފިކުރެއްގެ މަތީގައި ހިންގަމުން ދިޔުމުން ސަރުކާރުގެ އެއްވެސް ކަމެއް ފުރިހަމަކޮށް ކުރިއެރުމެއް ހޯދޭނެ ގޮތެއް އޮންނާނެކަމާއި މެދު ޝައްކު އުފެދެއެވެ. އެއް ޕާޓީގެ މިނިސްޓަރަކު މަސައްކަތަކައިގެން އަވަސްވެގަންނަ އިރު އެހެން ޕާޓީއެއްގެ މިނިސްޓަރަކު އެކަމަށް ހުރަސް އަޅުއްވައިފާނެއެވެ.

ދިވެހި ދައުލަތާއި ހަވާލުވެ ތިބި ފަރާތްތަކުގެ މި ހަޤީޤަތާއި، ދުނިޔޭގެ ދަށްވަމުންދާ އިޤްތިޞާދީ ހާލަތާއި އެކުވުމުން ފެންނަ ނަތީޖާއަކީ ކޮބާހެއްޔެވެ؟ ދިވެހިރާއްޖެއަށް ދިމާވެފައިވާ އިޤްތިޞާދީ އަނދަވަޅުތަކާއި، އަސްކަރީ މައްސަލަތަކަށް މީގެ ސަބަބުން ވާނެ އެއްވެސް މަންފާއެއް އެބައޮތް ހެއްޔެވެ؟ ނޫންނަމަ އަޅުގަނޑުމެންގެ އާއިލާތަކާއި، ފަރުދީ ހައިޞިއްޔަތުން އަޅުގަނޑުމެންނަށް ކުރާނެ މަންފާއެއް އޮންނާނެހެއްޔެވެ؟

ޕާޓީ ނިޒާމަށް ރިއާޔަތްކުރާއިރު، ދިވެހިރާއްޖޭގެ ސިޔާސީ މަސްރަޙު ހިނގާގޮތާއި، މިނިސްޓްރީތަކުގެ އެތެރޭގެ ނިޒާމުތައް އެކަށައެޅިފައި އޮންނަގޮތް ކޮންމެ ދިވެއްސަކަށްވެސް އެނގިފައި އޮތުން ވަރަށް މުހިންމެވެ.

މިނިވަން ކެނޑިޑޭޓުންނާއި، މަދު މެންބަރުންގެ މައްޗަށް އެކުލެވޭ ޕާޓީތަކުން އިންތިޚާާބީ ވޯޓުގެ އެތިކޮޅެއް ނަމަވެސް ހޯދޭތޯ މަސައްކަތްކުރާތަން މިހާރު ފެންނައިރު، މިކަމުގެ ނަތީޖާއަކީ ވޯޓު ބައިބައިވުމެވެ. މިކަމާ ކަންބޮޑުވާންވީ ކީއްވެތޯ ބައެއް ފަރާތްތަކުން ސުވާލު ކޮށްފާނެއެވެ. އެމީހުން އެކަކު އަނެކަކާއި ވާދަކަށް، ކޮންމެ މީހަކަށް ކިތައް ވޯޓު ހޯދޭތޯ ބަލަން ތިބެމާ ހިނގާށޭ ހިތަށް އަރާފާނެއެވެ.

އެހެންނަމަވެސް، މިކަމުގެ ހިތި ނަތީޖާ ފެންނާނީ، މިސާލަކަށް އެމްޑީޕީ އިން 20 އިންސައްތަ، ޑިމޮކްރެޓްސް އިން 15 އިންސައްތަ، ޕީޕީއެމް އިން 40 އިންސައްތަ އަދި ދެން ބާކީހުރި ވޯޓުތަށް އިތުރު 5 ކެންޑިޑޭޓުންގެ މެދުގައި ބެހިގެން ދާ ހާލަތެއް ކުރިމަތިވުމުންނެވެ. މަދުން ވޯޓު ލިބުނު ކެނޑިޑޭޓުން ދެން އިންތިޛާބުގެ ދެވަނަ ބުރުގައި ބޮޑެތި ޕާޓީތަކުން ހައިރާތު ހޯދުމަށް އެޕާޓީތަކަށް ބައިއަތު ހިފައި، ”ކިންގްމޭކާސް“ ގެ ރޯލުން ފެނިގެންދާނެއެވެ. މީގެ އެންމެ ބޮޑު މިސާލަކީ އަދާލަތު ޕާޓީގެ މެންބަރުން މިއަދުގެ ސަރުކާރާއި ގުޅިގެން ކަށަވަރުކުރި ދައުލަތުގެ ގިނަ މަގާމުތަކަށްފަހުވެސް، އިންތިޚާބުގެ ކުރިން ރައްޔިތުންނާއި ދީނަށްޓަކައި ކުރުމަށް އެޕާޓީއިން ވައުދުވެ ގޮވާލަމުންގެންދިޔަ އެއްވެސް ކަމެއް އެޕާޓީއިން ކޮށްފައި އަދި ކުރުމަށް މަސައްކަތްކޮށްފައިވެސް ނެތުމެވެ. ބަދަލުގައި އަދާލަތު ޕާޓީއިން އެޕާޓީގެ މެންބަރުން ހޯދި ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގެ ލައްޒަތާއި އަރާމުގައި 5 އަހަރު ވަނީ ވެއަތު ކޮށްލާފައެވެ.

އިންތިޚާބުގެ ދެވަނަ ބުރާއި ކުރިމަތިލާއިރު މަދުން ވޯޓު ލިބުނު ކެންޑިޑޭޓުންނަށް އެންމެ މުހިންމުކަމަކަށް ވެފައި އޮންނަނީ ކުރިއަށް އޮތް ފަސްއަހަރުގައި އެފަރާތްތަކުގެ ސިޔާސީ ސްޓޭންޑިންގް ވަރުގަދަކޮށް މަގާމުތައް ކަށަވަރުކުރުމެވެ. ރައްޔިތުންގެ ތެރެއިން އެފަރާތްތަކަށް ތާއީދުކުރި މީހުންގެ ހެވަކަށް އޭރަކު ނުވިސްނާނެއެވެ. އެފަރާތްތަކުން ވިސްނާނީ ހޯދޭ ސިޔާސީ މަގާމުތަކުގެ ބޭނުންކޮށްގެން ދެން އަންނަން އޮތް އިންތިޚާބުތަކަށް ބޭރުގެ ފަންޑިންގ ހޯދޭނެ މަގު ފަހިކުރުމާއި މެދުގައެވެ. އަދި ކޯލިޝަންގެ ސިޔާސީ ބޮޑެތި ޕާޓީތަކުގެ ބޭނުންތަކަށާއި އެދުންތަކަށް ބޯނުލެނބުމުގެ ނަތީޖާއަކީ ސިޔާސީ މަގާމުތަކުން ވަކިކުރުންކަން އެފަރާތްތަކަށް ދަސްވާނެއެވެ. އެއީ ރިޔާސީ ވެރިކަމުގެ ނިޒާމެއްގައި، ރައީސަކު އައްޔަނުވުމާއެކު ކުދި ޕާޓީތަކަށް ސަރުކާރުގެ އެއްވެސް ބާރެއް ނޯންނާނެތީއެވެ. ކަމުގެ ހަޤީގަތަކީ މިއީއެވެ.

ސެޕްޓެމްބަރު މަހު ވޯޓު ލުމަށް ތައްޔާރުވަމުން އަންނައިރު ފިކުރުކުރަން ޖެހޭނީ ކުދި ޕާޓީތަކާއި އަމިއްލަ ގޮތުން ކުރިމަތިލި ކެންޑިޑޭޓުންގެ މެނިފެސްޓޯއާއި، އެފަރާތްތަކުގެ އަޚުލާޤީ ރިވެތި ސިފަތަކާއި މެދުގައި އެކަންޏެއް ނޫނެވެ. އިންތިޚާބުގެ ދެވަނަ ބުރަކާއި ހަމައަށް ދާންޖެހޭ ހާލަތުގައި، މި ސިފަތަކާއި، ސިޔާސަތުތަކަކީ އެއްވެސް ހައިސިއްޔަތެއް އޮތްކަންކަމެއް ނޫނެވެ. އެކަންކަމަކީ ރައްޔިތުންނަށް ވެވޭ ދޮގު ވައުދުތަކެކެވެ. އެއިން ކޯލިޝަން ސަރުކާރަކަށް ކުރާނެ އެއްވެސް އަސަރެއް ނޯންނާނެއެވެ.

އެހެންކަމުން، ވޯޓުލާން ލިބޭ ފުރުސަތު ނަގާލުމަކީ ގައުމީ ކުރިއެރުމަށް ދެވޭ ބޮޑު ދެރައެކެވެ. ދުނިޔެއަށް އަންނަމުންދާ ބަދަލުތަކާއކު، ކުރިމަތިލާން މިހާރު ޖެހިފައިވާ ދަތި އުނދަގޫ ހާލަތްތަކާއި ކުރިމަތިލުމަށް ބޭނުންވަނީ ކަންކަމާއި ކުރިމަތި ލެވޭހާ ކުޅަދާނަކަންހުރި ވަރުގަދަ ޝަހުސިއްޔަތެކެވެ. ވީމާ މިފަހަރުގެ ވޯޓު ދޭން އެންމެ ރަނގަޅީ ޕީޕީއެމުން ކުރިމަތިލައްވާ ޑރ. މުއިއްޒެވެ. ކޯލިޝަން ސަރުކާރުގެ މަސައްކަތާއެކުވެސް، ޑރ. މުއިއްޒު ފުރަތަމަ ބުރުން ހޮވުމަށް ބޭނުންވާކަމަށް ދައްކަނީ އިތުރު 10 އިންސައްތަ ވޯޓެވެ.

ސްރީލަންކާގެ އިޤުތިޞާދީ ހާލަތަށް ވެއްޓުނު އިތުރު ގައުމުތަކުގެ ހާލަތަށް ދިޔުމަކާއިނުލައި، ދިވެހީންނަށް މިނިސްޓްރީތަކުގެ އެތެރޭގެ ސިޔާސީ ކޯޅުންތަކުގައި އިތުރު ފަސް އަހަރު ކެތެއް ނުކުރެވޭނެއެވެ. އެހެންކަމުން، މިފަދަ ހާލަތަކުން ގައުމު ސަލާމަތްކުރުމުގެ ޒިންމާ އޮތީ ދިވެހީންގެ ކޮނޑުމަތީގައެވެ. ވިސްނުންތެރިކަމާއެކު، ކަމުގެ ހަގީގަތް އެނގިތިބެ ވޯޓުލާށެވެ.